czasopisma Druk sublimacyjny – technologia poligraficzna na miarę współczesności – znaki, symbole, wizerunki, słowo pisane – dla wielu z nas to ważne środki wyrazu, podkreślenia swojej tożsamości, indywidualności, czy wręcz credo. Nośnikami takiego swoistego przekazu są od zawsze otaczające ludzi na co dzień przedmioty użytkowe, czy elementy odzieży. Często chodzi też o estetykę, walory zdobnicze. Jedną z najnowocześniejszych technik eksponowania ulubionych treści jest druk sublimacyjny. Jest to technologia cechująca się prostotą ekologicznych rozwiązań oraz ekonomicznością.
Sublimacja jako technologia druku – jak to działa?
Ogólnie rzecz ujmując, nadruki sublimacyjne są efektem znanych w fizyce procesów – sednem jest zjawisko sublimacji polegające na zmianie stanu skupienia, bezpośrednio ze stanu stałego w stan gazowy – z pominięciem stanu ciekłego. Tyle sucha teoria, a teraz krok po kroku. Zaprojektowana grafika (tekst, obraz, ilustracja)¹, która ma zostać umieszczona na danym przedmiocie, zostaje wydrukowana przy użyciu specjalnych tuszów na tzw. papierze transferowym. Ten etap nazywamy drukiem pośrednim². Następnie zadrukowany papier transferowy umieszczony zostaje w specjalnym urządzeniu, jakim jest prasa termotransferowa. W prasie termotransferowej papier jest dociskany do powierzchni, na której ma pojawić się grafika. W ten sposób powstaje nadruk. Jak w całym procesie wykorzystane zostało zjawisko sublimacji? Pokryty cząsteczkami barwnika papier transferowy zostaje poddany naciskowi prasy termotransferowej w wysokiej temperaturze. Na skutek działania siły oraz wysokiej temperatury cząsteczki barwnika przenikają w drukowane podłoże jako gaz. W ten sposób uzyskiwana jest wysoka trwałość nadruku – nie jest on bowiem nadrukiem powierzchniowym, lecz wnika w głąb struktury zadrukowanego materiału. W zależności od rodzaju i składu podłoża, na które zostanie naniesiony nadruk, rodzaju nadruku, czy też używanego sprzętu, odpowiednio dobierane są wartości nacisku prasy oraz temperatury. Zwykle temperatura sięga 180-200 stopni Celsjusza, natomiast docisk prasy trwa 30-60 sekund.
Jakość i kolorystyka nadruku sublimacyjnego
Co wpływa na jakość druku sublimacyjnego? Oczywiście sprawą zasadniczą jest używany sprzęt i prawidłowość całego procesu. Nie bez znaczenia jest jednak rodzaj materiału, na którym chcemy umieścić nadruk. Bez wątpienia należy stwierdzić, że najlepsze efekty uzyskiwane są w przypadku materiałów o jak największej zawartości poliesteru. Wynika to z faktu, że cząsteczki barwnika bardzo łatwo i skutecznie wiążą się z włóknami poliesteru, dzięki czemu poziom nasycenia kolorów jest wysoki. Tak więc powierzchnie w 100% poliestrowe zapewniają optymalną jakość nadruku w technologii sublimacyjnej. Nie oznacza to jednak wykluczenia innych materiałów. Nadruki sublimacyjne można z powodzeniem stosować na tkaninach z domieszkami np. bawełny. Krótkiego omówienia wymaga również kwestia kolorystyki nadruków sublimacyjnych. W druku sublimacyjnym stosowane są barwniki półprzezroczyste i na uzyskaną końcową barwę wpływa odcień zadrukowanej powierzchni. Tak więc, co do zasady, druk sublimacyjny najlepiej sprawdza się na tkaninach jasnych, oczywiście najlepiej białych. Stąd też niemożliwe jest drukowanie w tej technologii jasnych motywów na ciemnych tkaninach. Niemniej, zbliżony efekt można uzyskać poprzez zadrukowanie białego podłoża jasnym motywem z ciemnym tłem.
Druk sublimacyjny, ponieważ… Wysoka jakość, ekologia, niskie koszty.
Te przymioty cechują sublimacyjną technologię druku.
Niezależnie od stopnia złożoności grafiki, druk sublimacyjny zapewnia świetne efekty wizualne – żywą kolorystykę, zachowanie odcieni, ostrość konturów. Nadruk jest odporny na różnego rodzaju oddziaływania – pranie, prasowanie, inne czynności czyszczące, a także wpływ czynników atmosferycznych. Nie blaknie, nie kruszy się.
Ponieważ barwniki sublimacyjne produkowane są na bazie wody (bez rozpuszczalników), nadruki są całkowicie bezpieczne, nieszkodliwe dla środowiska oraz ludzi. Nie wydzielają jakichkolwiek zapachów, nie wpływają na stopień przepuszczalności powietrza przez odzież.
Ze względu na wymogi sprzętowe i koszty przygotowania materiału wyjściowego, w tradycyjnych technikach poligraficznych opłacalność druku ściśle wiąże się z efektem skali. Ograniczenia te nie dotyczą druku sublimacyjnego, gdzie drukowanie pojedynczych egzemplarzy jest równie opłacalne co realizacje wielkonakładowe.
Dostępność i możliwości zastosowań druku sublimacyjnego.
Podmiotów, które profesjonalnie zajmują się drukowaniem w technologii sublimacyjnej jest już naprawdę sporo, a branża ta wciąż się rozwija. Metoda druku sublimacyjnego stwarza fantastyczne możliwości dla każdego kto chciałby umieścić swój ulubiony motyw, różnego rodzaju przekaz kulturowy, czy manifest ideowy, w praktyce dowolną treść, w otaczającej go przestrzeni, na przedmiotach codziennego użytku, częściach garderoby. Można skorzystać z wzorów już istniejących, bądź zdać się na swoje zdolności i inwencję. Może to być m.in świetny pomysł na spersonalizowany prezent, czy też gadżet firmowy.
¹(ważna uwaga – w przypadku grafiki rastrowej, a więc złożonej z pikseli, trzeba pamiętać, że nadmierne skalowanie obrazu może spowodować znaczący spadek jego rozdzielczości).
²(papier transferowy to w praktyce materiał przejściowy, łączący plik graficzny z przedmiotem, na którym docelowo ma zostać umieszczony nadruk).
