czasopisma Być adwokatem! Termin adwokat wywodzi się, jak wiele nazw profesji, z języka łacińskiego, advocare oznacza wzywanie pomocy, a advocatus to dzisiejszy adwokat. Pracę adwokata wykonuje prawnik, a jej przedmiotem jest przede wszystkim porada prawna, opinia prawna, tworzenie projektów aktów prawnych i występowanie, w imieniu swojego klienta, przed sądami i urzędami. W naszym kraju zawód ten reguluje ustawa wniesiona w 1982 r. jako Prawo o adwokaturze, z późniejszymi zmianami.
Jak można zostać adwokatem?
Aby podjąć pracę jako adwokat, najpierw należy ukończyć studia wyższe prawnicze, a następnie odbyć czteroletnią aplikację adwokacką, czyli praktykę zawodową w adwokaturze. Na końcu należy zdać państwowy egzamin adwokacki ze znajomości prawa karnego, prawa cywilnego, administracyjnego oraz prawa pracy. Aplikacja adwokacka umożliwia przyszłemu adwokatowi wykonywanie obowiązków pod okiem doświadczonych adwokatów, ale też sędziów, radców prawnych, notariuszy a nawet komorników. Jeżeli kandydat na adwokata posiada już tytuł naukowy profesora, albo stopień naukowy doktora habilitowanego w dziedzinie prawa nie musi odbywać aplikacji adwokackiej oraz zdawać egzaminu końcowego. Prawo do wykonywania zawodu zdobywa się na podstawie wpisu na listę adwokatów, wpisu dokonuje okręgowa rada adwokacka. W naszym kraju na listę wpisanych jest ok. 7 tysięcy adwokatów.
Zobacz również:
Adwokat a radca prawny
Pokrewnym zawodem dla adwokata jest radca prawny. Od czasu, gdy w 2015 r. zezwolono radcom prawnym występowania przed sądami również w sprawach karnych i karnoskarbowych, jedynym elementem, który odróżnia te dwa zawody to możliwość zatrudnienia radcy prawnego na podstawie stosunku pracy oraz objęcie ich zakazem zajmowania się prawem pracy. Dlaczego takie rozróżnienie? Otóż radca prawny zatrudniony na podstawie umowy o pracę nie powinien występować przed sądem w imieniu swojego pracodawcy w sprawach karnych. Istnieje bowiem obawa, że mógłby on utracić niezależność swoich decyzji w stosunku do pracodawcy. Adwokat nie jest związany umową o pracę z przedsiębiorstwem, co oznacza, że nie mogą dotknąć go ewentualne naciski o charakterze służbowym. Radcy prawni nie mogą zajmować się też prawem pracy, to wyłącznie domena adwokatów.
Konkurencja na rynku pracy
Droga zawodowa adwokata do sukcesu jest długa, trudna i skomplikowana. Jej wielostopniowość powoduje, że adwokaci wchodzą na rynek pracy dużo później niż absolwenci innych kierunków. Chyba tylko lekarze mają podobnie trudny start. Jednak w obu tych zawodach ta wydłużona droga jest jednocześnie inwestycją w przyszłość. Praca adwokata może bowiem, chociaż nie musi, przynieść spore profity. Jednak jednym z warunków osiągnięcia sukcesu materialnego jest zapotrzebowanie oraz miejsce na rynku usług na utworzenie kolejnej kancelarii. Jak dotąd istnieje zapotrzebowanie na prawników, chociaż niektóre zakątki naszego kraju są już nasycone.
Najwięcej adwokatów funkcjonuje w tej chwili w Warszawie, gdzie jeden adwokat przypada średnio na 500 osób. W innych dużych miastach współczynnik ten jest znacznie bardziej korzystny z punktu widzenia miejsca do założenia kancelarii adwokackiej.
Jak zostać adwokatem w Unii Europejskiej
Kwestię uprawiania zawodu adwokata na obszarze Unii Europejskiej reguluje dyrektywa 98/5/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady Europy. Jej postanowienia mają ułatwić wykonywanie zawodu prawnika w innym państwie niż to, w którym uzyskiwało się kwalifikacje zawodowe, ale zawsze na terenie UE.
Warunkiem dla prowadzenia działalności jest zarejestrowanie się w oficjalnych rejestrach organów państwa, w którym ma się zamiar wykonywać obowiązki. Wystarczy przedłożyć zaświadczenie o rejestracji w obowiązujących urzędach ze swojego kraju pochodzenia. Zaświadczenie należy zdobyć co najmniej trzy miesiące wcześniej, przed terminem nowej rejestracji.
Pewnym ograniczeniem może stać się warunek dotyczący posługiwania się tytułem zawodowym obowiązującym w danym państwie UE. Prawnik może go używać dopiero wtedy, gdy udowodni prowadzenie co najmniej przez trzy lata regularnej praktyki w zakresie prawa państwa przyjmującego jego osobę. Żartując, we Włoszech co trzeci mieszkaniec tego państwa mianowany jest adwokatem, co więcej, nie musi nawet wykonywać tego zawodu, aby tak go nazywano. W niektórych państwa UE funkcjonują jednak dodatkowe wymagania.
Dobrą wiadomością dla wszystkich adwokatów jest z pewnością wyłączenie obowiązku znajomości języka narodowego państwa przyjmującego. Wymóg taki chciał wprowadzić Luksemburg, jednak Trybunał Sprawiedliwości UE uznał go za sprzeczny z prawem wspólnotowym.
Ubezpieczenie adwokata
Jednym z obowiązków adwokata, nieoczywistym dla laika, jest konieczność ubezpieczenia OC. Każdy prawnik musi partycypować w warunkach ubezpieczeniowych wypracowanych przez radę adwokacką. Ubezpieczenie ma chronić adwokata przed roszczeniami klienta a klienta przed błędami adwokata. Ubezpieczenie chroni też adwokata w życiu prywatnym zapewniając mu ochronę przed roszczeniami osób trzecich. Ubezpieczenie przewiduje również usługę asysty prawnej wszędzie tam, gdzie będzie to konieczne.
